«ΟΙ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ»

 

Γράφει ο Νικόλαος Ζαχαριάδης

Καθηγητής Θεολόγος – Συγγραφέας  &  Πρωτοψάλτης

Πράσινο Πύργου Ηλείας

27131 Πύργος

Κιν. Τηλ. 6907546676

 

Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Είναι η μία από τις δύο πρώτες εντολές που έδωσε στον Αδάμ μέσα στον παράδεισο.

Το νόημα αυτής της Εντολής ήταν το εξής: Με όπλο τη νηστεία, να συνηθίσουν οι άνθρωποι την Υπακοή προς τον Θεό και στην πάλη κατά του διαβόλου.

Ο Χριστός τόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας. Είπε: «Το γένος τούτο που εκπορεύεται, ει μη εν προσευχή και νηστεία». Δηλαδή με τη νηστεία ως όπλο, πολεμάμε τον διάβολο και τον νικάμε.

Όταν δεν νηστεύουμε μας νικάει. Η Εκκλησία για να ρυθμιστεί καλά τη ζωή των χριστιανών και να μη γίνονται υπερβολές, καθόρισε τι πρέπει να τρώμε την κάθε μέρα και εποχή. Έτσι έχουμε:

Ημέρες αυστηρής νηστείας:

Είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή όλου του χρόνου και ιδιαίτερα των περιόδων της νηστείας (σαρακοστών). Δηλαδή νηστεία σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.

Την Παρασκευή νηστεύουμε, επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος, σταυρώνουμε έτσι και τη νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους όπως ελέησε τον εσταυρωμένο ευγνώμονα ληστή.

Την Τετάρτη νηστεύουμε για να ενθυμούμεθα ότι ένας φίλος του τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη και να το συνειδητοποιούμε ότι και εμείς, παρ’ ότι είμαστε φίλοι του, είναι φυσικό, εάν δεν προσέξουμε και δεν αγωνιζόμαστε, να Τον προδώσουμε.

Όταν τις μέρες, που έχουμε χρέος να κάνουμε αυστηρή νηστεία, συμπέσει κάποια εορτή, γίνεται «κατάλυση», δηλαδή χαλάρωση της νηστείας. Αν και είναι εορτή Αγίου τρώμε λάδι, αν είναι εορτή της Παναγίας ή του Προδρόμου, τρώμε ψάρι.

Οι ημέρες Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή είναι μέρες ΚΑΤΑΛΥΣΙΜΕΣ, δηλαδή τρώμε από όλα, ότι θέλουμε εκτός από τις περιόδους νηστειών.

Τα Σάββατο και την Κυριακή δεν επιτρέπεται ποτέ να γίνεται αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. Όλο το χρόνο μόνο ένα Σάββατο νηστεύουμε το λάδι δηλαδή το μεγάλο Σάββατο επειδή την ημέρα αυτή ο Χρήστος είναι σωματικά στον τάφο και η ψυχή του έχει κατέβει στον Άδη να αναστήσει τον προπάτορα Αδάμ.

ΣΑΡΑΚΟΣΤΕΣ είναι οι εξής:

1. Η Μεγάλη Σαρακοστή. Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή της Αναστάσεως. Είναι η πιο αυστηρή νηστεία όλου του χρόνου. Γίνεται προς τιμήν του Χριστού και ιδίως του Πάθους Του για μας. Κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή γίνονται οι εξής καταλύσεις:

Όποια μέρα κι αν πέσει του Ευαγγελισμού τρώμε ψάρι και των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων τρώμε λάδι. Το ίδιο στις 26 Μαρτίου γιορτή της συνάξεως του Αρχαγγέλου Γαβριήλ.

2. Η νηστεία των Χριστουγέννων:

Από 15 Νοεμβρίου μέχρι και 24 Δεκεμβρίου. Κατά τη νηστεία αυτή τρώμε ψάρι (όλες τις μέρες πλην Τετάρτης και Παρασκευής) από την αρχή μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου (του Αγίου Σπυρίδωνος) συνηθίζουν οι χριστιανοί πολύ αξιέπαινα και δεν τρώνε ψάρι την πρώτη εβδομάδα για να κοινωνήσουν την μεγάλη γιορτή των Εισοδίων της Παναγίας μας.

3. Η νηστεία της Παναγίας:

Από 1η Αυγούστου μέχρι 14 Αυγούστου. Νηστεύουμε προς τιμήν της Παναγίας και για την ψυχή μας. Επειδή και η Παναγία νήστεψε 15 μέρες πριν από την κοίμηση της για την ψυχή της. Αν εκείνη νήστεψε για την σωτηρία της ψυχής της, τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Η νηστεία είναι αυστηρή. Ψάρι τρώμε μόνο τη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας (6 Αυγούστου)

4. Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων:

Από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και μέχρι 28 Ιουνίου. Συνήθως η νηστεία αυτή είναι πολύ μικρή. Νηστεύουμε Τετάρτη και Παρασκευή. Όλες τις άλλες μέρες τρώμε, αν θέλουμε ψάρι μέχρι τις 24 Ιουνίου (γενέθλιον του Προδρόμου). Από 25 έως 28 Ιουνίου νηστεύουμε αυστηρότερα προς τιμήν των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου εάν η γιορτή της Παναγίας 15 Αυγούστου και των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) πέσουν ημέρα Τετάρτη ή  Παρασκευή, τρώμε μόνο ψάρι. Αν πέσουν οποιαδήποτε άλλη μέρα τρώμε από όλα.

Αυστηρή νηστεία κάνουμε και στις εξής ημέρες:

5 Ιανουαρίου (παραμονή Θεοφανείων). Νηστεύουμε για να πιούμε την επόμενη τον Μεγάλο Αγιασμό, που είναι κάτι ανάλογο με τη Θεία Κοινωνία.

14 Σεπτεμβρίου (Ύψωση του Τιμίου Σταυρού), γιατί είναι κάτι το ανάλογο με την μεγάλη Παρασκευή.

29 Αυγούστου (απότομη της Τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου) σε ένδειξη πένθους για την άδικη θανάτωση του Αγίου ετέρου ανθρώπου της παγκόσμιας ιστορίας (ανώτερη από τον Πρόδρομο είναι μόνο η Παναγία).

Αν οι τρεις αυτές τις μέρες τύχουν Σάββατο ή Κυριακή, τρώμε λάδι. Είπαμε: ένα Σάββατο νηστεύουμε το λάδι, το Μεγάλο Σάββατο. Καμιά Κυριακή. Γιατί η Κυριακή είναι εορτή η χαρμόσυνη: εορτή της Αναστάσεως του Κυρίου.

Περίοδοι απολυτές

Η εκκλησία δεν καθόρισε μόνο περιόδους νηστείας. Καθόρισε και περιόδους «απολυτές» που τρώμε από όλα όλες τις μέρες και την Τετάρτη και την Παρασκευή. Τέτοιες περίοδοι είναι οι εξής:

1.    Το Δωδεκαήμερο δηλαδή από 25 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανείων, που νηστεύουμε, για να πιούμε το Μεγάλο Αγιασμό.

2.    Η Διακαινήσιμος, δηλαδή εβδομάδα του Πάσχα.

3.    Η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή (μέχρι των Αγίων Πάντων).

4.    Οι τρεις βδομάδες που προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (οι λεγόμενες Απόκριες). Κατά τις τρεις αυτές εβδομάδες έχουμε μία ποικιλία διατάξεων που είναι οι εξής:

                        i.         Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και του Φαρισαίου) τρώμε όλες τις μέρες από όλα.

                       ii.         Τη δεύτερη εβδομάδα (από του Ασώτου μέχρι και των Απόκρεω) τρώμε από όλα, αλλά νηστεύουμε την Τετάρτη και την Παρασκευή χωρίς λάδι.

                      iii.         Την τρίτη εβδομάδα, της Τυρινής τρώμε από όλα εκτός από κρέας όλες τις μέρες. Τρώμε και την Τετάρτη και την Παρασκευή

 

 

ΚΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ σε όλους και

ΚΑΛΟ ΣΤΑΔΙΟ.