ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΤΟΜΗΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

  Του πρεσβυτέρου Πέτρου Γιατρά         

Αγαπητοί μου αδελφοί, η Αγία μας Εκκλησία εορτάζει σήμερα τη δεύτερη κατά σειρά μεγάλη και Δεσποτική εορτή της Περιτομής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, εντός του αγίου Δωδεκαημέρου. Δεύτερη κατά σειρά, αφού ήδη εορτάσαμε τα Θεία Χριστούγεννα και έπονται τα Άγια Θεοφάνεια. Έτσι, λοιπόν, η σημερινή εορτή προβάλλει ως ο συνδετικός κρίκος των άλλων δύο.

Ας δούμε όμως, ακροθιγώς, το ιστορικό υπόβαθρο. Αρχικά οι τρεις αυτές Δεσποτικές Eορτές του Δωδεκαημέρου συμπεριλαμβάνονταν σε μία και αρχαία γιορτή, την Γιορτή των Θεοφανείων, της οποίας κεντρικό θέμα ήταν η αποκάλυψη του Τριαδικού Θεού στο πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού, διασπάσθηκαν όμως και πήραν την έως σήμερα θέση και μορφή τους, όταν οι ειδωλολάτρες Ρωμαίοι, μετέφεραν την δική τους παγανιστική εορτή του θεού-ήλιου από τις 6 Ιανουαρίου, στις 25 Δεκεμβρίου. Έτσι, λοιπόν, οι Χριστιανοί ως απάντηση στα ειδωλολατρικά ιδεολογήματα της εποχής εκείνης, χώρισαν τις εορτές, για να τις ανανοηματοδοτήσουν, ανάγοντάς τες στο εν Χριστώ πλαίσιο.

Στην ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε, στο σημερινό γεγονός της περιτομής του Χριστού αναφέρεται : ‘Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ.’

Ο Μωσαϊκός νόμος, διέταζε την περιτομή των αρσενικών παιδιών ('Εξοδ. ΙΒ' 43-49), (Γεν. ΙΖ' 9-19), η οποία γινόταν κατά την ογδόη ημέρα από αυτή της γέννησης του παιδιού (Λευιτ. ΙΓ' 3), οπότε γινόταν και η ονοματοδοσία. Για τους Ιουδαίους η περιτομή αποτελούσε εντολή που δόθηκε από τον ίδιο το Θεό προς τον Αβραάμ, ως σημείο της διαθήκης που συνήφθη μεταξύ τους. Σύμφωνα με την εντολή της περιτομής, έπρεπε να περιτμηθούν ανεξαιρέτως όλοι οι άνδρες του ισραηλιτικού λαού. Η δε εντολή της περιτομής, είχε την έννοια της αφιέρωσης στο Θεό με την αποβολή του σαρκικού ανθρώπου, μέσω της αποκοπής ενός τεμαχίου από το μέλος που εκδηλώνεται το σαρκικό πάθος. Για τους Ιουδαίους η περιτομή ήταν «σημεῖον σφραγίς» (Ρωμ. 4,11), με το οποίο θα διακρίνονταν οι απόγονοι του Αβραάμ από τους υπόλοιπους αλλοεθνείς. Έτσι έγινε και με τον Χριστό. Στη συναγωγή της Βηθλεέμ, ο Ιωσήφ και η Παρθένος Μαρία, έφεραν το Θείο Βρέφος, το οποίο ως γνήσιος απόγονος του Αβραάμ υπεβλήθη και αυτό με τη σειρά του στην τελετή της περιτομής, εκπληρώνοντας την υποχρέωση του προς το Νόμο, υποχρέωσή του ως τελείου ανθρώπου. Άλλος ένας λόγος, που ο Χριστός κατεδέχθη την περιτομή, είναι για να αποδειχθεί σε όλους ότι ο ένσαρκος Υιός και Λόγος του Θεού, εισέρχεται στην ιστορία της ανθρωπότητας, όχι «κατά δόκησιν», δηλαδή κατά φαντασία, αλλά ιστορικά ως μια αληθινή οντότητα με συγκεκριμένη ιστορική προσωπικότητα, επενεργώντας στην ιστορία, κάτω από τα ιστορικά και κοινωνικά δεδομένα της εποχής του.

Τι λέει, όμως, για εμάς που ζούμε εδώ και τώρα, η περιτομή του Χριστού; Το αποστολικό ανάγνωσμα μας απαντάει. Ο Απόστολος Παύλος αποκαλεί τους χριστιανούς των Κολλοσών και μέσω αυτών και εμάς ως περιτετμημένους, όχι όμως από χέρια ανθρώπων, αλλά δια του βαπτίσματός μας εν Χριστώ. Τι σημαίνει ότι είμαστε περιτετμημένοι εν Χριστώ; Αδελφοί μου, όπως ο Χριστός δέχτηκε στο Άχραντο Σώμα Του την τελετή της περιτομής, έτσι και εμείς δεχτήκαμε το άγιο Βάπτισμα στο Όνομά Του. Αυτό σημαίνει η φράση ‘αχειροποίητος περιτομή’ που χρησιμοποιεί ο Παύλος. Το Βάπτισμα αυτό, είναι μια νοητή περιτομή, με την οποία μας δίνεται η δυνατότητα να συνάψουμε μια μυστική σχέση μέσα στην καρδιά μας με το Νυμφίο Χριστό και να αποκοπούμε από την αμαρτία. Η μόνη διαφορά είναι ότι η σωματική περιτομή ήταν υποχρεωτική για κάθε Ισραηλίτη. Στην δική μας περίπτωση, όμως, συμβαίνει το αντίθετο. Ο καθένας από μας, κάνοντας χρήση του αυτεξουσίου που μας χάρισε ο Θεός, επιλέγουμε τον Χριστό ή την αμαρτία, ελεύθερα.

Όμως, τα πράγματα δεν τελειώνουν εδώ. Πηγαίνοντας πάλι λίγο πίσω, στην εορτή των Χριστουγέννων, ψάλλαμε ότι η κτίσις όλη, προσέφερε κάποια δώρα στο νεογέννητο Θείο Βρέφος. Οι Άγγελοι τον ύμνο, οι Μάγοι τα δώρα, οι ποιμένες την προσκύνηση, τα άλογα ζώα τη ζεστασιά, η Γη το σπήλαιο, ημείς δε Αγίαν Παρθένον.

Σήμερα, λοιπόν, ο Χριστός, μας κάνει και αυτός ένα ακόμα δώρο, εκτός από την Ενανθρώπισή του. Μας προσφέρει το όνομά του. Τό ὄνομα, ποὺ δόθηκε στὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος τέλειος χωρὶς νὰ παύσει νὰ εἶναι καὶ Θεὸς τέλειος, εἶναι  ᾿Ι η σ ο ῦ ς.

Τὸ ὄνομα ᾿Ιησοῦς σημαίνει σωτήρας καὶ δόθηκε στὸ θεῖο Βρέφος τῆς Βηθλεέμ, γιατὶ ἐπρόκειτο νὰ γίνει Σωτήρας καὶ Λυτρωτής, ὄχι μόνο τοῦ ἐκλεκτοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ, ἀλλὰ καὶ ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπινου γένους.

Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος, ποὺ κάνει τώρα τόσο σεβαστὸ καὶ ἐπαινετὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ κάνει τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ νὰ εἶναι πιὸ φωτεινὸ ἀπὸ κάθε φῶς, πιὸ γλυκὸ ἀπὸ κάθε ἔδεσμα, πιὸ ἀγαπητὸ ἀπὸ κάθε ἄλλο πράγμα. Εἶναι πραγματικὰ ὄνομα γλυκό, γεμάτο ἐλπίδα, γεμᾶτο δύναμη ποὺ σκορπίζει χαρὰ στὴν καρδιὰ καὶ ρίχνει θεία ἀχτίδα στὴν ψυχὴ κι ὁλόγλυκη παρηγοριά. Μὲ αὐτὸ εὐφραίνονται  οι Ἄγγελοι, τρέμουν οι δαίμονες, σώζονται οι ἄνθρωποι. Μὲ τὸ ὄνομα τοῦ ᾽Ιησοῦ οἱ θύρες τοῦ Παραδείσου ἀνοίγονται πολὺ εὔκολα. Τὸ ὄνομα τοῦ ᾽Ιησοῦ εἶναι θεϊκὸς μαγνήτης, ποὺ τραβᾶ κάθε ἄνθρωπο. Στὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματος : ᾿Ιησοῦς, κάθε καρδιά, πού πονάει, θεραπεύεται, κάθε νοῦς τρικυμισμένος, γαληνεύει. Μόνο μὲ τὸ ἄκουσμά του, ὁ πιστὸς παίρνει νέες δυνάμεις καὶ ἀναζωογονεῖται. Οἱ ᾿Απόστολοι μὲ τὸ ὄνομα καὶ στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ ἔκαναν τὰ μεγαλύτερα θαύματα. Καὶ οἱ μάρτυρες, τόσο τῶν πρώτων αἰώνων, ὅσο καὶ οἱ κατοπινοί, μὲ τὴ λέξη «Ἰησοῦ μου» ἔπαιρναν τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου. Δόξα, λοιπὸν, τιμὴ καὶ προσκύνηση στὸ παμπροσκύνητο καὶ σεπτὸ ὄνομα τοῦ Σωτήρα ᾿Ιησοῦ. Ἡ κτίση ὅλη ἀποδίδει ἀκατάπαυστα αἶνο καὶ δόξα στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, γιατὶ «διὰ τοῦ Υἱοῦ» τὰ πάντα ἔγιναν. Εὐλογοῦν τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ ὁ οὐρανός, ἡ γῆ καὶ τ’ ἄστρα, τὰ δένδρα καὶ τὰ ἄνθη, τὰ ζῶα καὶ τὰ πετεινά.

Ας εκμεταλλευτούμε, λοιπόν, αδελφοί μου αυτό το Θείο δώρο που μας χαρίζει ο Χριστός. Ας γίνει το όνομά Του προσευχή μας, ας γίνει ευλογημένη συνήθειά μας και όταν γίνει κτήμα μας, όπως σε όλους τους αγίους έγινε, τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι τίποτα δεν είναι μακαριώτερο, τίποτα δεν είναι ευδεμονέστερο, τίποτα δεν είναι γλυκύτερο από το πανένδοξο, το πολυπόθητο και τερπνό όνομα του Ιησού Χριστού, δια του οποίου –σύμφωνα με τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, ότι και αν ζητήσει κανείς από τον Θεό Πατέρα εξάπαντος θα του δοθεί. ΑΜΗΝ.