Εσίγησε το «Καλλικέλαδο αηδόνι», της Εκκλησίας ΜΑΣ, ο Ηλείος πρωτοψάλτης Δημήτριος Βαζάς (+1946 – 2024)

Γράφει ο Νικόλαος Ζαχαριάδης

Καθηγητής Θεολόγος – Συγγραφέας

Τηλ.: 6907546676

Την 7ην Μαΐου 2024, εκοιμήθη εν Κυρίω, ανεπαύσατω, ένας από τους κορυφαίους πρωτοψάλτες της εποχής μας, ταλαντούχος και καλλικέλαδος, ο αξιοσέβαστος μας Δημήτριος Βαζάς.

Εγεννήθη στα Βυτινέϊκα του Πύργου Ηλείας το 1946. Ο πατέρας του ο παπά – Αχιλλέας Βαζάς. Απέκτησε 5 παιδιά μεταξύ αυτών και τον Νικόλαο Βαζά (αείμνηστο), άνθρωπο λόγιο και χαρισματικό. Μυήθηκε ο Νίκος στη Βυζαντινή μουσική, από τα μαθήματα του Καραμάνη, γεγονός που εκπαίδευσε, στο ψάλλειν και τον αδελφό του Δημήτριο. Όταν ήμουν λαμπαδάριος (αριστερός ψάλτης) στον Άγιο Αθανάσιο Πύργου (1992-1994), με δεξιό το μελωδικότατο πρωτοψάλτη, με το ανεπανάληπτο και ασυναγώνιστο ταλέντο της φωνής του, τον Βασίλειο Πετρόπουλο, επιστήθιο φίλο και συνάδελφο – ο Νίκος ο Βαζάς, ερχόταν στο ναό και μας έψαλλε με τον αείμνηστο Γκιωνάκη. Του άρεσε πολύ το «Ελέησον με ο Θεός», σε ήχο Βαρύ.

Ο αείμνηστος μας Δημήτριος Βαζάς γεμάτος σφριγηλότητα, ρωμαλέος στο πνεύμα και ρηξικέλευθος στους ανθρώπους χωρίς φόβο όπως τον γνώρισα, αποτύπωνε τις σκέψεις του – οραματισμούς και προβληματισμούς του. Τον φθόνο, την κακία, την ζήλεια ανθρώπων, που αντιμετώπιζε, ως χαρισματικός την περνούσε αδιάφορα με το «ανεπίφθονον» του χαρακτήρα του, παρ’ όλες τις ιδιορρυθμίες που είχε.. Ήξερε στη ζωή του, ότι επιπλέουν οι φελλοί στη θάλασσα, αλλά συνειδητοποιούσε συγχρόνως, ότι τους φελλούς τους ξερνάει η θάλασσα στην άμμο. (Τα σχόλια δικά σας).

Η παρουσία του και ο χαρακτήρας του μου θύμιζε «ορμητικό χείμαρρο», γιατί μέσα του, είχε μια ξεχωριστή – δημιουργική δύναμη, που την έπαιρνε, από το πανδοχείο, της πανσθενούς χάριτος του Θεού.

Έψαλλα πολλές φορές μαζί του, με την βροντώδη και σπηλαιώδη φωνή του.

Χάρισμα πάνω από το χάρισμα, διδάχτηκα ουκ ολίγα… Δωρικός επαναλαμβάνω και βροντώδης, με τέχνη στο ψάλλειν, χωρίς φωνασκίες – συνειδητοποιούσα ότι είχε, ένα ιδιάζον προσωπικό ήχο – χρώμα, όταν απέδιδε τα μέλη της Βυζαντινής Μουσικής, ως πρύτανηςαυτής. Ο Δημήτριος Βαζάς, υπήρξε ένας σύγχρονος Ιωάννης Κουκουζέλης!!.. Σε ηλικία 26 ετών, διετέλεσε πρωτοψάλτης στην Παναγία την Παντάνασσα Πατρών και το 1970 λαμπαδάριος (αριστερός), στο Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου Πύργου Ηλείας, με δεξιό τον αείμνηστο Τερζόπουλο.

Έψαλλε σε πολλά πανηγύρια, καθ’ άπασαν την Ελλάδα ακόμα και στην Αυστραλία διετέλεσε πρωτοψάλτης, στον Ιερό ναό των Αγίων Αναργύρων στη Μελβούρνη, με πολλές τιμητικές διακρίσεις.

Ως μύστης της Βυζαντινής Μουσικής, μαθήτευσε, παρά τους πόδας του πρωτοψάλτη Ραφαήλ Αβράζογλου, συμμαθητή του Στανίτσα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο οποίος, διέκρινε το μεγάλο του ταλέντο και τις ανεπανάληπτες, φωνητικές του ικανότητες, γεγονός που τον προώθησε καταλλήλως. 

Ο αείμνηστος μας Δημήτριος Βαζάς, εντρύφησε, στη μέθοδο και την θεωρία της Βυζαντινής Μουσικής, καθώς και στο ύφος και την τέχνη του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Όταν έψαλλε ήταν ένας αυτοκράτορας… Ενέπνεε τους φιλόμουσους της Βυζαντινής μας μουσικής με την ακάματον διακονίαν του, το εκκλησιαστικό του ήθος και φρόνημα προς την ψαλτική τέχνη και το Ελληνικό φιλότιμο του.

Είχε όπως τον έζησα μια μοναδική – καλλιτεχνική σκέψη και σύνθεση στην έκφραση του ψάλλειν και μου έλεγε: «Άλλο είναι να ψάλλω και άλλο να τραγουδώ. Η ψαλμωδία δεν είναι τραγούδι..»

Ήταν συνεπής στις αρχές του, και ασυμβίβαστος στις μικρότητες του καθημερινού βίου.. Ήταν θαρρετός στη ζωή του… Υποστήριζε την αλήθεια, ανεξαρτήτως κόστους… Ήταν απόλυτα αυστηρός, όσον αφορά το τυπικό της Εκκλησίας μας και τους κανόνες αυτής, χωρίς παρεκκλίσεις, από τον λόγο του Ιησού Χριστού και των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων, της Εκκλησίας μας.

Ζούσε μακριά από κομπλεξισμούς… και αρρωστημένες, θρησκευτικές καταστάσεις υποκρισίας – με το σύνδρομο του αγγελισμού… Η Βυζαντινή μας Μουσική η οποία στηρίζει τα Δημοτικά τραγούδια και άλλα τραγούδια, είναι η ζάχαρη, για να ανακατέψεις, το πικρό φάρμακο, για να το πιείς. 15 τρόποι σήμερα του «ρεμπέτικου» τραγουδιού είναι βασισμένοι πάνω στη Βυζαντινή μουσική. Ο Τσιτσάνης στηρίχθηκε για να γράψει το τραγούδι «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι…» στο ΆξιονΕστίν, του πλάγιου Β’ ήχου του ανώνυμου.

Έπρεπε η Βυζαντινή μουσική να μπει στα σχολεία. Οι μεγάλοι μουσικοί συνθέτες και ο δικός  μας Μίκης Θεοδωράκης, γνωρίζουν και γνώριζαν ακόμα μια γλώσσα, την Βυζαντινή μουσική.

Τα τελευταία 7 χρόνια της ζωής του, ο μακάριος και μακαριστός μας Δημήτριος, τα έζησε εδώ στον Πύργο, κοντά στην πολυαγαπημένη του αδελφή Αργυρώ, γυναίκα του πνεύματος και της προσφοράς…

Στον μύστη της Βυζαντινής Μουσικής, με το γνήσιο Πατριαρχικό – ψαλτικό ύφος, το πηγαίο θάρρος και το απαράμιλλο φρόνημα την αστείρευτη καλοσύνη του, τον Δημήτριο Βαζά

Αιωνία αυτού η μνήμη.